Książeczka sanepidowska – czym jest i kiedy jest potrzebna?

Książeczka sanepidowska - czym jest i kiedy jest potrzebna?

Książeczka sanepidu – kto powinien ją wyrobić?

Książeczka sanepidowska to nic innego, jak dokument w formie papierowej, potwierdzający dopuszczenie do pracy w kontakcie z żywnością osób, których wyniki badań umożliwiają zatrudnienie w sektorze żywienia. Książeczka sanepidowska przez wiele lat była dokumentem, niezbędnym do pracy w gastronomii, przemyśle spożywczym, placówkach oświatowych, opiekuńczych oraz leczniczych. Posiadanie książeczki sanepidowskiej było dosłownym potwierdzeniem nieprzenoszenia bakterii, będących przyczyną chorób układu pokarmowego u człowieka oraz wirusów, w wyniku których rozwijają się choroby zakaźne. Czy obecnie wymogi obowiązują w takiej formie? Książeczka senepidowska nie jest już dokumentem, wymaganym dla osób, chcących podjąć pracę w kontakcie z żywnością. Aktualne przepisy, które wprowadziły inną formę potwierdzenia możliwości kontaktu z żywieniem zbiorowym, regulują szczegółowo, jak teoretycznie zachować się zgodnie z wytycznymi.

Książeczka sanepidowska – jak jej kwestię regulują obowiązujące przepisy?

Według Ustawy z dnia 7 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2008 r. nr 234, poz. 1570, z późn. zm.) pracodawca, chcący zatrudnić pracownika, którego obowiązki będą związane z żywnością, ma obowiązek skierowania takiej osoby do lekarza medycyny pracy lub lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, celem wydania orzeczenia do celów sanitarno – epidemiologicznych. Artykuł 6 oraz artykuł 7 wymienionej ustawy są przepisami, określającymi wymogi względem pracodawcy, którym pracownik powinien się podporządkować. Książeczka sanepidowska została więc zastąpiona orzeczeniem lekarskim, jednak w teorii. Praktyka pokazuje, że nie wydano dotąd nowych przepisów wykonawczych, które by zmieniały zakres badań, wykonywanych w stacji Sanitarno – Epidemiologicznej. Zanim więc pracownik uda się po orzeczenie, musi wykonać badania.

Nowa forma, stare zasady – książeczka sanepidowska w nowej odsłonie

Pracodawca ma obowiązek skierowania pracownika do Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej, gdzie przyszły pracownik, lub osoba, której termin badań straci niebawem ważność, wykona zalecone badania. Jednostka sanitarna zleci pracownikowi wykonanie trzech badań kału na obecność pasożytów. W trzech, kolejnych dniach będzie trzeba dostarczać próbki do badania, po kilku dniach od dostarczenia ostatniej próbki, będzie można odebrać wyniki badań. Badania dla celów sanitarno – epidemiologicznych można wykonać prywatnie, będą one płatne. Z wynikami aktualnych badań należy zgłosić się do lekarza medycyny pracy, który zleci rentgen klatki piersiowej oraz badanie krwi, jeśli zajdzie potrzeba, dodatkowe badania. Na koniec procedury, pracownik otrzyma orzeczenie, uprawniające do kontaktu z żywnością.  Już nie jest wymagana książeczka sanepidowska. Dokumentem, potwierdzającym dopuszczenie do pracy z żywnością, jest orzeczenie lekarskie do celów sanitarno – epidemiologicznych. Nowa forma, określająca nie przenoszenie pasożytów, jednak zasady nie uległy zmianie. Nadal wymogiem są badania sanepidowskie, nie trzeba jednak kupować „książeczki”. Druk orzeczenia lekarskiego ma taką samą moc prawną, jaką miała książeczka sanepidowska.

Jak długo są ważne badania do celów sanitarno – epidemiologicznych?

Pracownik, ubiegający się o zatrudnienie w nowej placówce, w której jego obowiązki będą zakładały kontakt z żywnością, zostanie skierowany na badania sanitarno – epidemiologiczne. Bez znaczenia jest wtedy częstotliwość zmian zatrudnienia. Nowy pracodawca, to konieczność wykonania nowych badań oraz otrzymania orzeczenia lekarskiego. Badania sanepidowskie są ważne do daty, ujętej w lekarskiej opinii. Pracodawca ma obowiązek przestrzegania terminów kolejnych badań swoich pracowników oraz przechowywania orzeczeń lekarskich do celów sanitarno – epidemiologicznych w miejscu pracy swojego pracownika. Jeżeli siedziba firmy znajduje się w innym miejscu, niż miejsce pracy pracownika, w punkcie wykonywania jego obowiązków powinna znajdować się kopia orzeczenia lekarskiego.

Wymóg ten ma na celu możliwość skontrolowania uprawnień pracownika w miejscu jego pracy. Badania sanepidowskie tracą swoją ważność, gdy upłynie czas, ujęty w orzeczeniu lub gdy pracownik dokonuje zmiany miejsca zatrudnienia. W nowym miejscu pracy zostanie skierowany ponownie na badania, a orzeczenie lekarskie potwierdzi możliwość pracy w kontakcie z żywnością. Aby zachować ciągłość pracy u jednego pracodawcy, w kontakcie z żywnością, warto wykonać badania sanepidowskie nieznacznie przed upływem terminu, określonego w orzeczeniu lekarskim. Koszty badań sanepidowskich ponoszone są przez pracodawcę lub zleceniodawcę (w przypadku zawarcia umowy cywilnoprawnej, umowy zlecenia lub o dzieło). Różnice pomiędzy opłatami za badania kształtują się w zależności od województw. Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna, właściwa dla gminy lub powiatu pracodawcy, jest właściwa do wykonania badań sanitarno – epidemiologicznych.